Tarihte bu hafta 15 Mayıs – 21 Mayıs

Tarihte Bu Hafta
15 Mayıs – 21 Mayıs tarihleri arasında tarihte olan gelişmeler yazımızda...
Hasan Tahsin
15 Mayıs 1718 - Londra'lı avukat James Puckle, makineli tüfeği icat etti.
15 Mayıs 1856 - Anadolu Feneri ve Rumeli Feneri Fransızlar tarafından inşa edilerek işletilmeye başlandı.
15 Mayıs 1873 - Darüşşafaka Lisesi kuruldu.
15 Mayıs 1886 - Amerikalı şair Emily Dickinson vefat etti. (d. 1830)
15 Mayıs 1890 - Amerikalı kadın öykü yazarı Katherine Anne Porter doğdu. (ö. 1980)
15 Mayıs 1903 - Alman kadın matematikçi ve arkeolog Maria Reiche dünyaya geldi. (ö. 1998)
15 Mayıs 1919 - İtilaf Devletleri desteğindeki Yunanlar, İzmir'i işgal etti. Gazeteci Hasan Tahsin ve Askerlik Şubesi Başkanı Albay Süleyman Fethi, Yunan askerler tarafından şehit edildiler ve Türk Kurtuluş Savaşı'nın ilk şehitleri ve başlangıcı oldu.
15 Mayıs 1928 - Walt Disney'in yarattığı Miki Fare karakterinin ilk kez gözüktüğü çizgi film olan Plane Crazy gösterime girdi.
15 Mayıs 1929 - ABD'de Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi ilk ödüllerini dağıttı. ABD yapımı sessiz film 'Wings', En İyi Film ödülünü aldı. Ödüller, 1931'den beri Oscar adıyla da biliniyor.
15 Mayıs 1929 - Şilili kadın heykeltıraş Rebeca Matte Bello öldü. (d. 1875)
15 Mayıs 1932 - Türk futbolcu ve teknik direktör Turgay Şeren doğdu.
15 Mayıs 1935 - Josef Stalin tarafından 1931'de inşaası başlatılan ve Dünyanın en büyük metrolarından biri olan Moskova metrosu hizmete açıldı.
15 Mayıs 1940 - McDonald's Amerika'da kuruldu.
15 Mayıs 1947 - Türk eski basketbolcu ve basketbol antrenörü Aydan Siyavuş dünyaya geldi. (ö. 1998)
15 Mayıs 1954 - Belçikalı futbolcu ve teknik direktör Eric Gerets doğdu.
15 Mayıs 1958 - Sovyetler Birliği, Sputnik 3 uydusunu fırlattı.
15 Mayıs 1960 - Sovyetler Birliği, Sputnik 4 uydusunu fırlattı.
15 Mayıs 1963 - ABD'li astronot Gordon Cooper, 'Mercury-Atlas 8' adlı kapsülle o güne kadar yapılmış en uzun uzay uçuşunu gerçekleştirmek üzere uzaya fırlatıldı. Cooper uzayda 34 saat 19 dakika kaldı.
15 Mayıs 1983 - Türk kadın şarkıcı Sibel Mirkelam dünyaya geldi.
15 Mayıs 1987 - Türk millî basketbolcu Ersan İlyasova doğdu.
15 Mayıs 1987 - Brezilyalı kadın voleybolcu Thaisa Daher De Menezes dünyaya geldi.
15 Mayıs 1988 - 8 yıldan fazla süren çarpışmalardan sonra Sovyet Kızıl Ordusu Afganistan'dan çekilmeye başladı.
15 Mayıs 1990 - Vincent Van Gogh'un yapıtı 'Doktor Gachet'nin Portresi' adlı tablo, o güne kadar bir resim için ödenen en yüksek fiyatla, 82,5 milyon dolara satıldı.
15 Mayıs 1991 - Edith Cresson, Fransa'nın ilk kadın başbakanı oldu.
15 Mayıs 1991 - Türk tiyatro ve sinema sanatçısı İhsan Yüce öldü. (d. 1929)
15 Mayıs 2004 - İstanbul'da yapılan 49. Eurovision Şarkı Yarışması'nda, Ruslana, Ukrayna'ya ilk birinciliği getirdi.
15 Mayıs 2016 - Türk kadın sinema oyuncusu Oya Aydoğan vefat etti. (d. 1957)
Celal Bayar
16 Mayıs 1883 - 3. Cumhurbaşkanı Celâl Bayar doğdu. (ö. 1986)
16 Mayıs 1888 - Gramofonun mucidi Emile Berliner, Philadelphia'da geliştirdiği bu aletin tanıtımını yaptı.
16 Mayıs 1919 - Mustafa Kemal Paşa Türk Kurtuluş Savaşı'nı başlatmak üzere İstanbul'dan Samsun'a doğru yola çıktı.
16 Mayıs 1926 - Vahidettin (VI.Mehmet) İtalya'nın San Remo kentinde kalp yetmezliği sebebi ile öldü.
16 Mayıs 1929 - Akademi Ödülleri ilk kez olarak Hollywood, Kaliforniya'da verilmeye başlandı.
16 Mayıs 1952 - İngiltere'de kadınlara eşit ücret yasalaştı.
16 Mayıs 1957 - IBM'in, yeni geliştirdiği bilgisayarın ağırlığı 21 tondu.
16 Mayıs 1961 - Tiyatro sanatçısı Cüneyt Gökçer, Kral Lear'ı oynamak üzere Moskova'ya gitti.
16 Mayıs 1965 - Türk romancı ve tiyatro yazarı Mehmet Murat İldan dünyaya geldi.
16 Mayıs 1966 - Türk şarkıcı Metin Şentürk doğdu.
16 Mayıs 1966 - ABD'li kadın şarkıcı Janet Jackson,
16 Mayıs 1969 - Sovyet uzay aracı Venera 5, Venüs gezegenine iniş yaptı.
16 Mayıs 1970 - Arjantinli kadın tenisçi Gabriela Sabatini doğdu.
16 Mayıs 1971 - Türk kadın oyuncu, şarkıcı ve sunucu İlknur Bozkurt dünyaya gedi.
16 Mayıs 1975 - Japon dağcı Junko Tabei, Everest'in zirvesine tırmanan ilk kadın dağcı olma ünvanını kazandı.
16 Mayıs 1985 - Amerikalı kadın sinema ve tiyatro oyuncusu Margaret Hamilton vefat etti. (d. 1902)
16 Mayıs 1986 - Amerikalı kadın oyuncu Megan Fox doğdu.
16 Mayıs 1987 - Türk şarkıcı, besteci ve söz yazarı Can Bonomo dünya geldi.
16 Mayıs 1989 - Türk kadın tango şarkıcısı Seyyan Hanım (Seyyan Oskay) öldü. (d. 1913)
16 Mayıs 1990 - Türk kadın model ve Güzellik Kraliçesi unvanı sahibi Gizem Memiç doğdu.
16 Mayıs 1992 - Tarihi Galata Köprüsü, köprü altındaki bir lokantada çıkan yangın sonucunda çökerek kullanılamaz hale geldi. Köprü 1875'te İngilizler tarafından 105 bin altın karşılığı yapılmıştı.
16 Mayıs 1993 - DYP Genel Başkanı ve Başbakan Süleyman Demirel, 244 oyla Türkiye'nin dokuzuncu Cumhurbaşkanı oldu.
16 Mayıs 1998 - Türk müziği kadın sanatçısı Sevim Tanürek vefat etti. (d. 1934)
16 Mayıs 2000 - Süleyman Demirel'in cumhurbaşkanlığı süresinin bitmesi, Ahmet Necdet Sezer'in cumhurbaşkanlığı görevine başlaması.
16 Mayıs 2010 - İran ile Batılı ülkeler arasında uranyum takasını öngören, Türkiye, Brezilya ve İran'ın ortak formülü üzerinde mutabakat 18 saatlik görüşmeler sonunda sağlandı. Mutabakatın sağlanması sonucu başbakan Erdoğan Tahran'a gitti.
16 Mayıs 2010 - Bursaspor Turkcell Süper Ligde 4 büyüklerden sonra şampiyon olan ilk takım oldu
Galatasaray UEFA Kupası
17 Mayıs 1792 - New York Borsası kuruldu.
17 Mayıs 1868 - Amerikalı otomobil üreticisi Horace Elgin Dodge doğdu. (ö. 1920)
17 Mayıs 1902 - Yunan arkeologlar, Antik Çağ'ın mekanik analog bir bilgisayarı olarak kabul edilebilecek Antikythera düzeneği toprak altından çıkardılar.
17 Mayıs 1911 - Tarzan filmlerinde Jane'i canlandırmasıyla ünlenen Maureen O'Sullivan, İrlandalı kadın oyuncu dünyaya geldi. (ö. 1998)
17 Mayıs 1927 - Türk kadın tiyatro ve sinema sanatçısı Gülistan Güzey dünyaya geldi. (ö. 1987)
17 Mayıs 1928 - Türkiye Cumhuriyeti Hıfzısıhha Müessesesi kuruldu.
17 Mayıs 1954 - ABD'de siyah çocukların beyaz çocuklarla aynı okula gitmelerini önleyen yasa yürürlükten kaldırıldı.
17 Mayıs 1954 - Türk halk müziği kadın sanatçısı, söz yazarı ve besteci Belkıs Akkale dünyaya geldi.
17 Mayıs 1957 - Türk yazar ve eleştirmen Nurullah Ataç vefat etti. (d. 1898)
17 Mayıs 1961 - İrlandalı şarkıcı Enya doğdu.
17 Mayıs 1967 - İmam hatip okulu mezunlarına üniversitelere girme hakkı tanındı.
17 Mayıs 1970 - İtalyan kadın eskrimci Giovanna Trillini doğdu.
17 Mayıs 1972 - Türk futbolcu ve teknik direktör Ergün Penbe dünyaya geldi.
17 Mayıs 1975 - Fin kadın şarkıcı Laura Voutilainen doğdu.
17 Mayıs 1980 - Türk futbolcu ve teknik direktör Gündüz Kılıç vefat etti. (d. 1918)
17 Mayıs 1982 - Fransız basketbol oyuncusu Tony Parker dünyaya geldi.
17 Mayıs 1989 - Kanadalı kadın buz patenci Tessa Virtue doğdu.
17 Mayıs 1992 - Dünya Sağlık Örgütü WHO, eşcinselliği akıl hastalıkları listesinden çıkardı.
17 Mayıs 1993 - Türk kadın sinema sanatçısı Handan Adalı öldü. (d. 1922)1994 - Türkiye ekonomisi, 14 yıl aradan sonra yeniden IMF denetimine girdi.
17 Mayıs 1995 - Nasuh Mahruki, Everest'in zirvesine çıkan ilk Türk oldu.
17 Mayıs 2000 - Galatasaray UEFA Kupasını kazanarak Avrupa'da kupa kazanan ilk Türk futbol takımı unvanını aldı.
17 Mayıs 2002 - Türk halk ozanı Âşık Mahzuni Şerif öldü. (d. 1938)
17 Mayıs 2005 - Türk kadın besteci Melahat Pars vefat etti. (d. 1918)
17 Mayıs 2006 - Danıştay'a avukat Alparslan Arslan tarafından düzenlenen silahlı saldırıda Danıştay İkinci Dairesi üyesi Mustafa Yücel Özbilgin yaşamını yitirdi ve dört üye yaralandı.
17 Mayıs 2010 - İran'ın uranyum takasına ilişkin ortak formülle ilgili anlaşma, Türkiye, Brezilya ve İran dışişleri bakanları tarafından imzalandı. Uranyum takasının Türkiye'de yapılacağı da bu imza ile resmileşmiş oldu. İran'ın 1200 kilogram düşük seviyede zenginleştirilmiş uranyumu yüksek seviyede zenginleştirilmiş uranyumla takas edeceği kaydedildi.
17 Mayıs 2012 - Amerikalı şarkıcı Donna Summer öldü. (d. 1948)
Türkan Saylan<
18 Mayıs 1048 - İranlı şair, filozof, matematikçi ve Binom açılımının ilk kullanıcısı Ömer Hayyam dünyaya geldi. (ö. 1131)
18 Mayıs 1804 - Napolyon Bonapart, Fransa İmparatoru ilan edildi.
18 Mayıs 1871 - Paris Komünü eşit işe eşit ücret verilmesini kabul etti.
18 Mayıs 1897 - İrlandalı yazar Bram Stoker'ın Dracula adlı romanı yayımlandı.
18 Mayıs 1898 - Türk şair Faruk Nafiz Çamlıbel doğdu. (ö. 1973)
18 Mayıs 1910 - Çıplak gözle görülebilen tek kuyrukluyıldız olan Halley kuyruklu yıldızı, Dünya'nın çok yakınından geçti.
18 Mayıs 1919 - İngiliz kadın dansçı ve Türkiye balesinin kurucusu Margot Fonteyn dünyaya geldi. (ö. 1991)
18 Mayıs 1936 - Türk yönetmen ve yapımcı Türker İnanoğlu dünyaya geldi.
18 Mayıs 1970 - Amerikalı yazar ve komedyen Tina Fey doğdu.
18 Mayıs 1973 - Amerikalı feminist kadın siyasetçi Jeannette Rankin öldü. (d. 1880)
18 Mayıs 1974 - Hindistan, Pokhran eyaletindeki Racastan Çölü'nde ilk nükleer silah denemesini başarıyla gerçekleştirdi. Gülümseyen Buda adını verdikleri bu proje, Hindistanı nükleer silah sahibi olan 6. ülke yaptı.
18 Mayıs 1984 - Türk kadın müzisyen, dansçı, oyuncu, söz yazarı ve Grup Hepsi üyesi Eren Bakıcı dünyaya geldi.
18 Mayıs 1987 - İstanbul'da ilk deniz otobüsleri işlemeye başladı. İlk seferler Bostancı-Kabataş arasında yapıldı.
18 Mayıs 1990 - Fransa'da, üzerinde değişiklik yapılmış bir TGV treni saatte 515.3 km sürate erişerek yeni bir demiryolu hız rekoru kırdı.
18 Mayıs 1990 - İngiliz kadın oyuncu Jill Ireland vefat etti. (d. 1936)
18 Mayıs 1995 - Amerikalı kadın film ve televizyon oyuncusu Elizabeth Montgomery öldü. (d. 1933)
18 Mayıs 1996 - Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e, İzmit'te İbrahim Gümrükçüoğlu tarafından suikast girişiminde bulunuldu. Demirel, olaydan yara almadan kurtuldu. Koruma Müdürü Şükrü Çukurlu kolundan, bir gazeteci ise ayağından yaralandı.
18 Mayıs 2009 - Türk kadın tıp doktoru, akademisyen, yazar, eğitimci ve eski ÇYDD Genel Başkanı (d. 1935) Türkan Saylan vefat etti.
19 Mayıs Atatürk
19 Mayıs 1910 - Halley kuyruklu yıldızı Dünya'ya yaklaştı.
19 Mayıs 1919 - Mustafa Kemal Paşa'nın 9. Ordu müfettişi olarak Anadolu'ya Samsun'dan ayak basması ve Millî Mücadele'yi başlatması.
19 Mayıs 1924 - Musul sorunuyla ilgili Türk-İngiliz heyetleri arasında, Haliç Konferansı diye adlandırılan görüşmeler başladı. 9 Haziran'a kadar sürecek görüşmelerden sonuç alınamayınca, konu Milletler Cemiyetine götürüldü.
19 Mayıs 1925 - Amerikalı siyahi lider Malcolm X doğdu. (ö. 1965)
19 Mayıs 1935 - İngiliz arkeolog, asker, casus ve yazar T. E. Lawrence (Arabistanlı Lawrence) öldü. (d. 1888)
19 Mayıs 1938 - Atatürk, son defa Gençlik ve Spor Bayramı gösterilerini izledi ve Hatay sorunu ile ilgili olarak -rahatsızlığına rağmen- Güney gezisine çıktı.
19 Mayıs 1940 - İstanbul’da Dolmabahçe Stadı’nın temeli atıldı.
19 Mayıs 1954 - Türk kadın pop şarkıcısı Nükhet Duru dünyaya geldi.
19 Mayıs 1962 - Türk kadın sinema oyuncusu Serpil Çakmaklı doğdu.
19 Mayıs 1972 - Türk şarkıcı, besteci, oyuncu ve yönetmen Özcan Deniz dünyaya geldi.
19 Mayıs 1973 - Türk oyuncu Bülent İnal doğdu.
19 Mayıs 1973 - Türk müzisyen Servet Kocakaya dünyaya geldi.
19 Mayıs 1975 - Türk dizi, sinema ve tiyatro oyuncusu Ozan Güven doğdu.
19 Mayıs 1977 - Arjantinli kadın şarkıcı ve oyuncu Natalia Oreiro dünyaya geldi.
19 Mayıs 1979 - İtalyan futbolcu Andrea Pirlo doğdu.
19 Mayıs 1980 - Türk dizi ve sinema oyuncusu Demet Evgar doğdu.
19 Mayıs 1981 - Türk şarkıcı ve DJ Doğukan Manço dünyaya geldi.
19 Mayıs 1981 - Atatürk'ün Selanik'te doğduğu ev yeniden düzenlenerek Devlet Bakanı İlhan Öztrak tarafından hizmete açıldı.
19 Mayıs 1983 - Türk oyuncu Yağmur Atacan doğdu.
19 Mayıs 1986 - Türk doktor Behçet Uz vefat etti. (d. 1893)
19 Mayıs 1989 - Kadın Kurultayı toplandı. İlk kez kapalı bir salonda yapılan kadın toplantısına yaklaşık 2 bin 500 kadın katıldı.
Ali Sami Yen
20 Mayıs 1481 - II. Beyazıt, Osmanlı padişahı oldu.
20 Mayıs 1506 - Cenovalı denizci ve kaşif Kristof Kolomb vefat etti. (d. 1451)
20 Mayıs 1622 - Osmanlı İmparatorluğu'nda isyancılar, ordu ve yönetimde yenilik taraftarı Padişah II. Osman'ı tahttan indirip öldürdü. Öldürülen ilk padişah olan Genç Osman'ın yerine I. Mustafa, ikinci kez tahta çıkarıldı.
20 Mayıs 1795 - Fransa'da kadın kulüpleri kurulması yasaklandı.
20 Mayıs 1873 - ABD'de Levi Strauss ve Jacob Davis, bakır perçinlerin kullanıldığı ilk blue jean'in patentini aldılar.
20 Mayıs 1886 - Türk spor adamı Ali Sami Yen dünyaya geldi. (ö. 1951)
20 Mayıs 1891 - Thomas Edison'un kinetoscope adlı film gösterme cihazının bir prototipinin tanıtımı yapıldı.
20 Mayıs 1920 - İlk hemşire okulu, Amiral Bristol Hemşire Mektebi hizmete girdi.
20 Mayıs 1928 - Türkiye'de uluslararası rakamlar kabul edildi.
20 Mayıs 1928 - Afganistan Kralı Emanullah Han ve Kraliçe Süreyya Türkiye'ye geldi. Bu ziyaret bir hükümdarın ilk resmî Türkiye ziyaretiydi ve benzeri görülmeyen törenlerle karşılama yapıldı.
20 Mayıs 1932 - Amelia Earhart, Atlantik Okyanusu'nu uçakla tek başına ve hiç durmadan geçeceği yolculuğuna Newfoundland'dan başladı. Ertesi gün İrlanda'ya iniş yaptığında bunu başaran ilk kadın pilot unvanını almış oldu.
20 Mayıs 1933 - Türk Hava Yolları kuruldu.
20 Mayıs 1946 - Amerikalı kadın şarkıcı Cher doğdu.
20 Mayıs 1946 - Türkiye, UNESCO Antlaşması'nı onayladı.
20 Mayıs 1948 - Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Grubu, Millî Eğitim Bakanlığı denetiminde imam hatip kursları açılmasına karar verdi.
20 Mayıs 1953 - Amerikalı kadın Jacqueline Cochran, North American F-86 Sabre ile uçarak dünyada süper sonik hızla uçan ilk kadın oldu.
20 Mayıs 1955 - Karadeniz Teknik Üniversitesi, 6594 sayılı kanunla Trabzon'da kuruldu. KTÜ, Türkiye'nin İstanbul ve Ankara illeri dışında kurulan ilk üniversitesidir.
20 Mayıs 1961 - Türk kadın tiyatro ve sinema oyuncusu ve seslendirme sanatçısı Tilbe Saran dünyaya geldi.
20 Mayıs 1964 - İstanbul Teknik Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi dışında, üniversite ve yüksek okullara girişte merkezi sınav sistemi getirildi.
20 Mayıs 1966 - Türk şarkıcı Mirkelam dünyaya geldi.
20 Mayıs 1971 - Anayasa Mahkemesi, Millî Nizam Partisi'nin kapatılmasına karar verdi.
20 Mayıs 1971 - Kısa adı TÜSİAD olan Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği kuruldu.
20 Mayıs 1980 - Arnavut kadın şarkıcı Juliana Pasha dünyaya geldi.
20 Mayıs 1981 - İspanyol futbolcu Iker Casillas doğdu.
20 Mayıs 1982 - Çek Futbolcu Petr Cech dünyaya geldi.
20 Mayıs 1983 - AIDS'e yol açan HIV Virüsünün keşfedilmesiyle ilgili ilk makaleler Science dergisinde Luc Montagnier ve Robert Gallo tarafından ayrı ayrı yayımlandı.
20 Mayıs 1983 - Anavatan Partisi (ANAP) Turgut Özal başkanlığında kuruldu.
20 Mayıs 1991 - Türk futbolcu Emre Çolak doğdu.
İlber Ortaylı
21 Mayıs 1904 - FIFA (Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği) Paris'te kuruldu.
21 Mayıs 1913 - Türkiye'nin ilk kadın matematikçilerinden biri Suzan Kahramaner doğdu. (ö. 2006)
21 Mayıs 1927 - ABD'li havacı Charles Lindbergh, 'Sprit of St. Louis' adlı uçağıyla New York'tan Paris'e uçarak, Atlas Okyanusu'nu geçen ilk pilot oldu.
21 Mayıs 1947 - Türk akademisyen ve tarihçi İlber Ortaylı doğdu.
21 Mayıs 1950 - Demokrat Parti'nin 14 Mayıs'taki seçimlerden galibiyetle çıkmasıyla Adnan Menderes Başbakan, Celâl Bayar Cumhurbaşkanı oldu.
21 Mayıs 1955 - Türk kadın tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu Ayşe Kökçü dünyaya geldi.
21 Mayıs 1966 - Amerikalı kadın oyuncu ve oyun yazarı Lisa Edelstein doğdu.
21 Mayıs 1968 - Türk dağcı, yazar ve fotoğrafçı Nasuh Mahruki dünyaya geldi.
21 Mayıs 1971 - Türk oyuncu Avni Dilligil vefat etti. (d. 1908)
21 Mayıs 1981 - Atatürk'ün 100'üncü doğum yıl dönümü törenlerle kutlandı.
21 Mayıs 2000 - İngiliz kadın yazar Barbara Cartland öldü. (d. 1901)
21 Mayıs 2004 - Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Anayasa değişikliğini onayladı ve Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM) kaldırıldı.
Kaynakça: Wikipedia

Yorumlar