Tarihte bu hafta 29 Mayıs – 4 Haziran

Tarihte Bu Hafta
29 Mayıs – 4 Haziran tarihleri arasında tarihte olan gelişmeler yazımızda...
fetih istanbul
29 Mayıs 1453 - Osmanlı Padişahı Fatih Sultan Mehmet İstanbul'u fethederek Bizans İmparatorluğu'nu (Doğu Roma'yı) sona erdirdi. Birçok tarihçi için İstanbul'un fethi, Orta Çağın sonudur.
29 Mayıs 1453 - İstanbul'un fethi sırasında surlara bayrak diken Ulubatlı Hasan şehit oldu. (d. 1428)
29 Mayıs 1489 - Mimar Sinan doğdu.(ö. 1588)
29 Mayıs 1807 - Kabakçı Mustafa ayaklanmasında, isyancılar Şehzade Mustafa ve Mahmut'un kendilerine teslimini istedi. Sultan III. Selim tahttan indirildi, IV. Mustafa tahta çıktı.
29 Mayıs 1848 - Wisconsin, 30. eyalet olarak ABD'ye katıldı.
29 Mayıs 1867 - Avusturya-Macaristan İmparatorluğu kuruldu.
29 Mayıs 1913 - Ulviye Mevlan yönetiminde 'Kadınlar Dünyası' dergisi yayımlanmaya başlandı.
29 Mayıs 1917 - ABD'nin 35. Başkanı John F. Kennedy doğdu. (ö. 1963)
29 Mayıs 1936 - Türk Bayrağı hakkında kanun, TBMM'de kabul edildi.
29 Mayıs 1937 - Türkiye ile Fransa arasında Sancak'ın (Hatay) Tamamiyet-i Mülkiyesini Tekeffül eden Antlaşma ile Türkiye -Suriye Hududunun Teminine dair Antlaşma ve Müşterek Beyanname ve Beyannameye bağlı Protokol Cenevre'de imzalandı.
29 Mayıs 1938 - Türk kadın yazar Şule Yüksel Şenler dünyaya geldi.
29 Mayıs 1953 - Yeni Zelandalı dağcı Edmund Hillary ile Nepalli şerpa Tenzing Norgay, Everest'e çıkan ilk insanlar oldu.
29 Mayıs 1954 - Bilderberg Toplantıları'nın ilki yapıldı.
29 Mayıs 1956 - Amerikalı kadın şarkıcı, söz yazarı ve oyuncu, Michael Jackson'ın ablası La Toya Jackson dünyaya geldi.
29 Mayıs 1969 - Türk yapımcı, sunucu ve medya patronu Acun Ilıcalı dünyaya geldi.
29 Mayıs 1973 - Türk futbolcu Alpay Özalan doğdu.
29 Mayıs 1976 - Türk kadın şarkıcı, besteci ve söz yazarı Gülşen Bayraktar dünyaya geldi.
29 Mayıs 1979 - Kanada asıllı Amerikalı kadın oyuncu Mary Pickford öldü. (d. 1892)
29 Mayıs 1980 - Türk kadın şarkıcı, manken, oyuncu ve sunucu Petek Dinçöz doğdu.
29 Mayıs 1982 - Brezilyalı kadın model Ana Beatriz Barros dünyaya geldi.
29 Mayıs 1982 - Ukraynalı kadın heptatlet Nataliya Dobrinska doğdu.
29 Mayıs 1982 - Avusturyalı kadın oyuncu Romy Schneider vefat etti. (d. 1938)
29 Mayıs 1984 - Amerikalı basketbolcu Carmelo Anthony dünyaya geldi.
29 Mayıs 1985 - İstanbul Boğazı'nda ikinci boğaz köprüsünün (Fatih Sultan Mehmet) temeli atıldı.
29 Mayıs 1985 - Avrupa Kupası finali için Liverpool - Juventus maçının yapıldığı Belçika'nın Heysel Stadı'nda çıkan olaylarda 38 kişi öldü, 350 kişi yaralandı.
29 Mayıs 1986 - Kamuoyunda 'Fak-Fuk-Fon' olarak bilinen Sosyal Dayanışma ve Yardımlaşmayı Teşvik Yasası, Meclis'te kabul edildi.
29 Mayıs 1988 - İstanbul Boğazı, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü yapımı tamamlandı.
29 Mayıs 1990 - Sovyetler Birliği'nde, radikal reformcu Boris Yeltsin, Rusya Federasyonu Parlamentosu Başkanlığı'na seçildi.
29 Mayıs 1993 - Anadolu pop müziğin öncülerinden Moğollar grubu 17 yıllık aradan sonra yeniden sahneye çıktı.
29 Mayıs 1993 - Almanya'nın Solingen şehrinde Türklerin yaşadığı bir evin kundaklanması sonucu 5 kişi yaşamını yitirdi ve 2 kişi de yaralandı.
İstanbul Üniversitesi
30 Mayıs 1453 - Fatih Sultan Mehmet, Hızır Bey'i (Çelebi) İstanbul'a ilk belediye başkanı olarak atadı.
30 Mayıs 1453 - Fatih Sultan Mehmet, İstanbul Üniversitesi'ni kurdu.
30 Mayıs 1631 - Fransa'nın ilk gazetelerinden, 'La Gazette', Theophraste Renaudot tarafından yayımlanmaya başlandı.
30 Mayıs 1740 - Osmanlı Devleti Fransa ile kapütülasyon antlaşması yaptı.
30 Mayıs 1876 - Osmanlı Padişahı Abdülaziz, 30 Mayıs 1876 Darbesi ile tahttan indirildi. Yerine yeğeni V. Murat geçti.
30 Mayıs 1913 - I. Balkan Savaşı sona erdi.
30 Mayıs 1920 - Fransa ve TBMM Hükümeti arasında geçici bir ateşkes imzalandı. TBMM'nin kazandığı askeri başarılar ve diplomatik zaferler sonrası Fransa ile Sakarya Zaferi'nden sonra Ankara Antlaşması imzalandı.(20 Ekim 1921)
30 Mayıs 1961 - DP iktidarı döneminde yabancı bankalara rehin edilen altınlarımızdan kurtarılan ilk parti yurda getirildi. THY'nin Seç Uçağı ile Londra'dan getirilen altının 4 ton olduğu açıklandı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası altınlar için Bank of England'a 40 milyon lira ödedi. Altınların 1955-56 yılları arasında rehin edildiği öğrenildi.
30 Mayıs 1971 - İnsansız ABD uzay aracı Mariner-9, Mars hakkında bilgi toplamak üzere uzaya fırlatıldı.
30 Mayıs 1974 - Cumartesi günlerinin tam gün tatil olması kararı alındı.
30 Mayıs 1978 - Türk kadın oyuncu Yeliz Şar doğdu.
30 Mayıs 1979 - Türk şarkıcı ve besteci Berksan dünyaya geldi.
30 Mayıs 1980 - Türk hakem Halis Özkahya doğdu.
30 Mayıs 2015 - Türk karikatürist Bedri Koraman vefat etti. (d. 1928)
Nilüfer
31 Mayıs 1237 - Anadolu Selçuklu Devleti Sultanı I. Alaeddin Keykubad vefat etti. (d. 1190)
31 Mayıs 1799 - Napolyon, Akka yenilgisinin ardından, savaş meydanını Cezzar Ahmed Paşa kuvvetlerine terk etti.
31 Mayıs 1859 - Londra'daki ünlü saat kulesi Big Ben'in saati ilk kez çalışmaya başladı.
31 Mayıs 1910 - Amerikalı kadın tıpçı Elizabeth Blackwell öldü. (d. 1821)
31 Mayıs 1911 - Titanic yolcu gemisi denize indirildi. (Yapımı 1912'de tamamlanacaktır)
31 Mayıs 1933 - İstanbul Darülfünunu'nun kapatılıp yerine Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı yeni bir üniversitenin kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi.
31 Mayıs 1948 - Türk mimar, kent bilimci ve siyasetçi Ahmet Vefik Alp doğdu.
31 Mayıs 1955 - Türk kadın şarkıcı, söz yazarı ve yapımcı Nilüfer dünyaya geldi.
31 Mayıs 1957 - Atatürk Üniversitesi kanunu kabul edildi.
31 Mayıs 1958 - Türk kadın haber spikeri Gülgûn Feyman dünyaya geldi.
31 Mayıs 1960 - Türk Ordu Milli Futbol Takımı ikinci defa Dünya Şampiyonu oldu.
31 Mayıs 1965 - Amerikalı kadın oyuncu ve model Brooke Shields doğdu.
31 Mayıs 1974 - Türk şarkıcı, söz yazarı, besteci ve albüm yapımcısı Kenan Doğulu dünyaya geldi.
31 Mayıs 1994 - Türk müzisyen Uzay Heparı vefat etti. (d. 1969)
31 Mayıs 1999 - PKK Terör Örgütü lideri Abdullah Öcalan'ın yargılanmasına İmralı Adası'nda başlandı.
31 Mayıs 2010 - İsrail ordusu, Türkiye'den hareket eden İHH (İnsani Yardım Vakfı)'nın Mavi Marmara gemisine saldırarak sivilleri şehit etti.
31 Mayıs 2015 - Türk sanat müziği kadın şarkıcısı Behiye Aksoy öldü. (d. 1933)
Şenol Güneş
1 Haziran 1453 - Ayasofya'da ilk cuma namazı Akşemseddin tarafından kıldırıldı.
1 Haziran 1712 - Divan edebiyatı şâiri Nabi vefat etti. (d. 1641)
1 Haziran 1831 - James Clark Ross, Kuzey Kutbunu keşfetti.
1 Haziran 1850 - Türk dil bilimci ve roman yazarı Şemseddin Sami doğdu. (ö. 1904)
1 Haziran 1869 - Thomas Edison, elektrikli oy verme makinesinin patentini aldı.
1 Haziran 1911 - Türk Hava Kuvvetleri kuruldu. (Kıtaat-ı Fenniye ve Mevaki-i Müstahkame)
1 Haziran 1926 - Amerikalı kadın sinema oyucusu Marilyn Monroe dünyaya geldi. (ö. 1962)
1 Haziran 1929 - 1 Kasım 1928 tarihli Yeni Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkındaki Kanun gereğince, devlet muamelelerinde ve kayıtlarda tamamen yeni harfler kullanılmaya başlandı.
1 Haziran 1930 - İstanbul'da Galata Köprüsü'nde 85 yıldır alınan geçiş ücreti kaldırıldı. Köprü 1845'te açıldığında, geçiş tarifesi yayalar için 5 para, hamallar için 10 para, yüklü arabalar için 5 kuruş, yüklü beygirler için 40 para, koyunlar için 3 para olarak belirlenmişti.
1 Haziran 1930 - Resmi ve özel bütün kurumlarda Arap harflerinin kullanılış izni sona erdi.
1 Haziran 1937 - Amerikalı sinema oyuncusu Morgan Freeman doğdu.
1 Haziran 1938 - Atatürk, hekimlerin tavsiyesine uyarak İstanbul Boğazı’nda demirleyen Savarona yatında kalmaya başladı.
1 Haziran 1943 - İstanbul Radyosu, Vedat Nedim Tör yönetiminde deneme yayınına başladı. Beyoğlu Postanesi üzerinde kurulan geçici stüdyoda çalışmalarını sürdüren İstanbul Radyosu, Batı Müziği ve Ankara Radyosu'ndan telefon aracılığıyla iletilen ajans haberlerini yayınladı.
1 Haziran 1952 - Berlin ikiye bölündü.
1 Haziran 1952 - Türk futbolcu ve teknik direktör Şenol Güneş dünyaya geldi.
1 Haziran 1963 - Bursaspor Futbol Kulubü kuruldu.
1 Haziran 1967 - Bütün zamanların en iyi albümü kabul edilen The Beatles grubunun Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band adlı rock albümleri piyasaya sürüldü.
1 Haziran 1968 - Amerikalı kadın pedagog Helen Keller öldü. (d. 1880)
1 Haziran 1974 - Kanadalı kadın müzisyen ve Grammy Ödülü sahibi Alanis Morissette doğdu.
1 Haziran 1974 - Nefes borusuna yabancı cisim kaçan hastaları boğulmaktan kurtaracak Heimlich manevrası'nın nasıl yapılacağı ilk defa Emergency Medicine (Acil Tıp) dergisinde yayımlandı.
1 Haziran 1975 - Dünya Bankası, Türkiye'yi 'Moratoryum' durumundaki ülkeler arasında saydığını ve borçlarını ödeyemez hale gelen bir ülke olduğunu ilan etti. Türkiye daha önce 1959 ve 1965 yıllarında da 'borç ödeyemez ülke' olarak ilan edilmişti.
1 Haziran 1980 - CNN yayın hayatına başladı.
1 Haziran 1980 - Türk rallici Ali Sipahi yaşamını yitirdi. (d. 1932)
1 Haziran 1982 - Belçikalı kadın tenisçi Justine Henin dünyaya geldi.
1 Haziran 1988 - Türk kadın oyuncu Selin Şekerci doğdu.
1 Haziran 1990 - George H. W. Bush ve Mikhail Gorbachev, kimyasal silah üretimine son veren bir antlaşma imzaladılar.
1 Haziran 2000 - İşsizlik Sigortası yürürlüğe girdi. İşsizlik Sigortası'nın çalışma hayatına girmesiyle, Zorunlu Tasarruf uygulaması da sona erdi.
1 Haziran 2004 - Ankara-İstanbul arasında hizmet verecek hızlandırılmış trenin tanıtım seferinde Yahya Kemal Beyatlı Ekspresi, Ankara Garı'ndan İstanbul'a uğurlandı. Polatlı Eskişehir arasında ilk kez 155 kilometreyi görerek Türkiye demir yollarının hız rekorunu kıran tren, Ankara İstanbul arasını 4 saat 56 dakikada kat etti.
Orhan Kemal
2 Haziran 1475 - Gedik Ahmet Paşa komutasındaki Türk orduları, Kırım Yarımadası sahillerine çıktı.
2 Haziran 1889 - İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin öncüsü olarak kabul edilen İttihâd-ı Osmânî Cemiyeti adlı gizli örgüt kuruldu.
2 Haziran 1920 - Kozan'ın düşman işgalinden kurtuluşu.
2 Haziran 1924 - ABD Kongresi, ülkede doğmuş bütün Amerikan yerlilerine oy hakkı tanıdı. 1948'e kadar kimi eyaletler yerlilere oy hakkını yaşama geçirmedi.
2 Haziran 1926 - Genel Nüfus Sayımı hakkında kanun kabul edildi.
2 Haziran 1927 - Türk ressam Avni Lifij vefat etti. (d. 1886)
2 Haziran 1934 - Alman futbol adamı Karl-Heinz Feldkamp doğdu.
2 Haziran 1935 - Türkiye'de ilk kez pazar günü resmî tatil uygulamasına başlandı.
2 Haziran 1941 - Türk Ceza Kanunu'nun 526'ncı maddesinde yapılan değişiklikle Arapça ezan ve kamet okuyanlara ceza öngörüldü.
2 Haziran 1941 - Türk iş adamı ve eski Galatasaray SK Başkanı Ünal Aysal doğdu.
2 Haziran 1948 - Türk kaymakam ve vali Recep Yazıcıoğlu dünyaya geldi. (ö. 2003)
2 Haziran 1961 - Yurtdışında öğrenim görmek serbest bırakıldı.
2 Haziran 1961 - Türk tiyatro sanatçısı Yaşar Nezihi Özsoy öldü.
2 Haziran 1964 - Demokratik, laik ve ulusal bir Filistin devleti kurmayı amaçlayan ve çeşitli ulusal örgütleri bir araya getiren Filistin Kurtuluş Örgütü kuruldu. Yaser Arafat, 3 Şubat 1968'de örgütün başına geçti.
2 Haziran 1966 - Türk kadın pop müzik sanatçısı Eda Özülkü doğdu.
2 Haziran 1970 - Türk müzisyen Gökhan Kırdar dünyaya geldi.
2 Haziran 1970 - Yeni Zellandalı Formula 1 pilotu ve McLaren Takımının kurucusu Bruce McLaren vefat etti. (d. 1937)
2 Haziran 1970 - Türk yazar Orhan Kemal vefat etti. (d. 1914)
2 Haziran 1975 - Türk sunucu ve spor spikeri Ersin Düzen doğdu.
2 Haziran 1978 - Ermeni terör örgütü ASALA'nın suikastı sonucu Türk emekli Büyük Elçi Beşir Balcıoğlu şehit oldu.
2 Haziran 1978 - Ermeni terör örgütü ASALA'nın suikastı sonucu Türkiye'nin Madrid Büyük Elçisi Zeki Kuneralp'in eşi Necla Kuneralp şehit oldu.
2 Haziran 1980 - Osmanlı'dan bu yana devam eden buğday ve ekmek fiyatları üzerindeki devlet kontrolü kaldırıldı.
2 Haziran 1981 - Devlet Başkanı Kenan Evren'in emri ve Türkiye Futbol Federasyonu'nun kararıyla MKE Ankaragücü takımı birinci futbol ligine çıkarıldı.
2 Haziran 1991 - Türk şair Ahmed Arif vefat etti. (d. 1927)
2 Haziran 1993 - Türk kadın millî tenisçi Melis Sezer dünyaya geldi.
2 Haziran 1995 - Kilis, Karabük ve Yalova il oldu.
2 Haziran 1997 - Susurluk Davası, İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde başladı.
2 Haziran 1998 - Merkez üssü Adana'nın Ceyhan ilçesi 6,2 büyüklüğündeki depremde 144 kişi öldü.
Nâzım Hikmet Ran
3 Haziran 1839 - Çin'in "Humen" limanında İngiliz tacirlerden ele geçirilen 1.2 milyon kg afyon Çinli yetkililerce imha edilince Birleşik Krallık bunu bir savaş nedeni saydı (casus belli) ve böylelikle "Birinci Afyon Savaşı" başlamış oldu.
3 Haziran 1889 - Kanada topraklarını bir okyanustan diğerine kadar kateden "Kanada Pasifik Demiryolu" tamamlandı.
3 Haziran 1892 - İngiliz futbol takımı olan Liverpool kuruldu.
3 Haziran 1899 - Avusturyalı besteci Johann Strauss II vefat etti. (d. 1825)
3 Haziran 1912 - İstanbul'un İshakpaşa semtinde çıkan yangında bin 111 ev, 118 dükkân, altı cami, üç hamam, beş okul kül oldu.
3 Haziran 1924 - Çek yazar Franz Kafka vefat etti. (d. 1883)
3 Haziran 1955 - İstanbul'da Göksu'nun üzerinde yapılan Elmalı Barajı açıldı.
3 Haziran 1955 - Messina Konferansı; Avrupa Ekonomik Topluluğu'nun doğuşu.
3 Haziran 1957 - Türkiye Güreş Milli Takımı serbest stilde dünya güreş şampiyonu oldu.
3 Haziran 1963 - Türk şair ve oyun yazarı Nâzım Hikmet Ran öldü. (d. 1902)
3 Haziran 1964 - Futbolun 'Ordinaryüs'ü Lefter Küçükandonyadis, Fenerbahçe - Beşiktaş arasındaki jübile maçıyla futbola veda etti.
3 Haziran 1965 - Edward Higgins White uzayda yürüyen ilk Amerikan oldu.
3 Haziran 1976 - Türk güreşçi Hamza Yerlikaya dünyaya geldi.
3 Haziran 1980 - Gineli futbolcu İbrahim Yattara doğdu.
3 Haziran 1982 - Rus kadın yüksek atlamacı Yelena Isinbayeva doğdu.
3 Haziran 1986 - İspanyol tenisçi Rafael Nadal dünyaya geldi.
3 Haziran 1988 - Azeri kadın güreşçi Mariya Stadnik doğdu.
3 Haziran 1996 - Birleşmiş Milletler himayesinde düzenlenen Habitat-II İnsan Yerleşimleri Konferansı'nın resmi açılışı İstanbul'da yapıldı.
3 Haziran 2016 - Amerikalı profesyonel boksör Muhammed Ali vefat etti. (d. 1942)
Angelina Jolie
M.Ö. 4 Haziran 781 - Tarihte ilk kez bir güneş tutulması Çin'de kayıtlara geçti.
4 Haziran 1086 - Anadolu Selçuklu Devleti'nin kurucusu Kutalmışoğlu Süleyman Şah vefat etti. (d. ?)
4 Haziran 1783 - Montgolfier Kardeşler, sıcak hava balonlarını halka tanıttılar.
4 Haziran 1876 - 30 Mayıs 1876 Darbesi ile tahttan indirilen Osmanlı Padişahı Abdülaziz, gözaltında bulundurulduğu Feriye Sarayları'nda bilekleri kesilmiş olarak ölü bulundu. Doktorlar tarafından intihar ettiğine karar verilmişse de yaygın kanı öldürüldüğü yönündedir.
4 Haziran 1917 - Pulitzer Ödülleri ilk kez verilmeye başlandı.
4 Haziran 1932 - Türkiye'deki yabancıların kamu işlerinde çalışması yasaklandı.
4 Haziran 1933 - Türk şair Ahmet Haşim vefat etti. (d. 1884)
4 Haziran 1937 - Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası Kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi.
4 Haziran 1970 - "Altın Portakal" Sinema Ödülünü başrolünü Yılmaz Güney'in oynadığı Bir Çirkin Adam filmi kazandı.
4 Haziran 1973 - ATM (Bankamatik)'nin patenti alındı.
4 Haziran 1975 - Amerikalı kadın oyuncu Angelina Jolie doğdu.
4 Haziran 1977 - Türk sanat müziği kadın sanatçısı Aslı Hünel doğdu.
4 Haziran 1978 - Türk asıllı Fransız kadın yönetmen ve senarist Deniz Gamze Ergüven dünyaya geldi.
4 Haziran 1980 - Türk kadın şarkıcı, söz yazarı ve yapımcı Tuğba Özerk doğdu.
4 Haziran 1983 - Türk oyuncu Serhat Teoman dünyaya geldi.
4 Haziran 1985 - İsrailli kadın model Bar Refaeli doğdu.
4 Haziran 1985 - Polonya asıllı Alman futbolcu Lukas Podolski dünyaya geldi.
4 Haziran 1986 - Türk kadın oyuncu Fahriye Evcen doğdu.
4 Haziran 1987 - Türk oyuncu Kerem Bürsin dünyaya geldi.
4 Haziran 1994 - İki heykeli, Türk örf ve adetlerine uygun olmadığı gerekçesiyle kaldırtan Ankara Belediye Başkanı Melih Gökçek, "böyle sanatın içine tükürürüm" dedi.
4 Haziran 2001 - Gaffar Okkan suikastıyla ilgili olarak, Hizbullah mensubu biri kadın 10 kişi yakalandı.
Kaynakça: Wikipedia

Yorumlar